Trường Cao đẳng Sư phạm Nghệ An là đơn vị duy nhất được Ủy ban nhân dân Tỉnh Nghệ An giao nhiệm vụ đào tạo tiếng Việt cho lưu học sinh Lào theo diện hỗ trợ hợp tác đào tạo nguồn nhân lực cho các tỉnh thuộc nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào từ năm 2003 đến nay. Hàng năm, có trên 100 học sinh và cán bộ từ các tỉnh của nước bạn Lào đến học tập và sinh hoạt tại Trường. Sau khi hoàn thành khóa đào tạo tiếng Việt cơ sở trong10 tháng, học viên được cấp chứng chỉ chứng nhận hoàn thành chương trình để có thể tiếp tục theo học các trình độ khác (đại học, thạc sĩ, tiến sĩ) tại các trường Đại học ở Việt Nam.
Hai mươi năm liên tục tham gia đào tạo tiếng Việt cho người nước ngoài, trường Cao đẳng Sư phạm Nghệ An đã cấp chứng nhận Tiếng Việt cơ sở cho khoảng 1800 học viên, trong đó phần lớn học viênsẽ tham gia học tập tiếp ở các trường Đại học ở Việt Nam, số còn lại là cán bộ của các tỉnh bạn Lào có nhu cầu học tiếng Việt để phục vụ cho công việc. Để trở thành một địa chỉ tin cậy trong đào tạo tiếng Việt cho người nước ngoài, Đảng ủy, Ban Giám hiệu Nhà trường luôn dành một sự quan tâm đặc biệt cho lĩnh vực đào tạo, hợp tác quốc tế này.
Lưu học sinh học tiếng Việt tại trường CĐSP Nghệ An chủ yếu thuộc đối tượng được nhận sự hỗ trợ của tỉnh Nghệ An. Các tỉnh Xiêng khoảng, Sa vẳn na khẹt, Hủa phăn, Viêng chăn, Bô li khăm xay, Khăm muộn, Xay xổm bun đều là những vùng đất có mối quan hệ hữu nghị lâu đời bền chặt với Nghệ An, đây còn là các tỉnh có truyền thống hiếu học, là những vùng đất giàu truyền thống văn hoá, lịch sử của nước Lào. Hầu hết lưu học sinh Lào đều chất phác, hiền lành, có động cơ học tập tốt, đặc biệt có sẵn một tình yêu với đất nước và con người Việt Nam. Trong quản lý lưu học sinh Lào, Nhà trường thường xuyên giữ mối quan hệ với Ủy ban nhân nhân tỉnh Nghệ An và các sở, ban, ngành cấp Tỉnh. Đặc biệt là thường xuyên phối hợp với Công an Tỉnh, Sở Ngoại vụ Nghệ An, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Nghệ An, Hội hữu nghị Việt Nam - Lào để xử lý, giải quyết các vấn đề phát sinh trong khóa học, kết nối, triển khai, tổ chức các hoạt động ngoại giao giữa hai nước, hai dân tộc, cho lưu học sinh, sinh viên Lào tại Nghệ An. Hàng năm, lưu học sinh Lào có thành tích xuất sắc trong học tập và rèn luyện đều được Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Nghệ An, Hội hữu nghị Việt Nam- Lào, Ban Giám hiệu Nhà trường trao học bổng, được tặng giấy khen.
Ban Giám hiệu Nhà trường luôn chú trọng công tác đối ngoại nhân dân trong Trường. Các phòng chức năng và Đoàn Thanh niên, Hội Sinh viên Nhà trường thường xuyên tổ chức các hoạt động giao lưu giữa sinh viên Việt Nam và lưu học sinh nhằm vun đắp, gắn kết tình hữu nghị Việt- Lào. Thông qua các hình thức câu lạc bộ, lưu học sinh được đội sinh viên tình nguyện của Đoàn trường phụ đạo thêm tiếng Việt vào buổi tối, được tham gia các hoạt động Đoàn, Hội cùng sinh viên Việt Nam, được cùng tìm hiểu về văn hóa hai dân tộc.
Các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao và ngoại khóa được tổ chức thường xuyên như giao lưu thể thao truyền thống cán bộ Lào- Việt, giải thi đấu thể thao (bóng đá, bóng chuyền, kéo co); câu lạc bộ Tiếng Việt, thi thuyết trình, thi hát tiếng Việt, thuyết trình về ẩm thực Lào, Việt… Thông qua những hoạt động này, các em có được sự hiểu biết sâu sắc hơn về phong tục tập quán, những nét văn hóa độc đáo của hai quốc gia, hai dân tộc, thắt chặt thêm tình cảm thân thiết, sự gắn bó sâu sắc giữa cán bộ, giảng viên, học sinh, sinh viên của Nhà trường với các lưu học sinh Lào, góp phần vun đắp tình đoàn kết, hữu nghị truyền thống giữa nhân dân hai nước Việt - Lào.
Hàng năm, Nhà trường còn tổ chức cho lưu học sinh Lào đi ngoại khóa tại các di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh nổi tiếng của Việt Nam như Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đền Hùng và các điểm du lịch tại Hà Nội, Quảng Ninh, Huế, Đà Nẵng, Hội An, quê hương Chủ tịch Hồ Chí Minh… Qua các chuyến đi, lưu học sinh có cơ hội thực hành tiếng Việt, hiểu thêm về các địa danh du lịch nổi tiếng của Việt Nam, thêm yêu đất nước và con người Việt Nam.
Giai đoạn từ năm 2019-2021, dịch Covid-19 bùng phát tại Việt Nam, công tác quản lý học tập và sinh hoạt của lưu học sinh Lào tại Trường cũng gặp nhiều khó khăn hơn. Những năm học này, các em phải học tập trong điều kiện dịch bệnh phức tạp, chương trình học, lớp học, hình thức học thay đổi thường xuyên để thích ứng với các cấp độ dịch và các chỉ thị, hướng dẫn của cấp trên. Ban chỉ đạo phòng chống Covid-19 và Ban quản lý lưu học sinh nước ngoài của Nhà trường tập trung cao độ để đảm bảo an toàn cho các em, hỗ trợ, giúp đỡ lưu học sinh Lào về vật chất và tinh thần trong suốt cả thời kỳ giãn cách, phong tỏa kéo dài. Nhờ sự chỉ đạo sâu sát, đầy trách nhiệm, trong thời kỳ dịch Covid-19, Nhà trường đã đảm bảo an toàn cho lưu học sinh các khóa cho đến khi kết thúc khóa học và trở về nước.
Thực hiện Công văn số 4899/VPCP-QHQT, ngày 20/7/2021 của Văn phòng Chính phủ về việc cấp vốn hỗ trợ hợp tác dành cho Lào và Cămpuchia, ngày 20 tháng 10 năm 2021, UBND Tỉnh Nghệ An đã có Quyết định số 3876/QĐ-UBND “về việc phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng công trình: Xây dựng, cải tạo, nâng cấp cơ sở vật chất phục vụ đào tạo sinh viên Lào tại Trường Cao đẳng Sư phạm Nghệ An” đặt tại Cơ sở 2 của Nhà trường (phường Hưng Bình, thành phố Vinh). Đây là cơ hội lớn để khẳng định, nâng cao vị thế của Nhà trường trong hoạt động đào tạo tiếng Việt cho Cộng hoà dân chủ nhân dân Lào nói riêng và các nước khác nói chung.
Từ năm học 2023-2024, Nhà trường được UBND Tỉnh giao thêm nhiệm vụ đào tạo tiếng Việt cho đối tượng học sinh Lào tốt nghiệp THCS sang Việt Nam để học bậc THPT. Khóa 1 bao gồm 31 học sinh, lớp học được đặt tại trường Dân tộc nội trú số 2 của Tỉnh đã kết thúc và đạt nhiều thành tích cao trong học tập. Hiện nay các em đã tiếp tục học bậc THPT tại trường DTNT số 2 Nghệ An.
Nâng cao chất lượng quản lý và dạy học tiếng Việt cho người nước ngoài là một trong những mục tiêu, phương hướng và nhiệm vụ trọng tâm mà trường CĐSP Nghệ An đặt ra trong giai đoạn hiện nay. Nhà trường đã được Bộ Giáo dục và Đào tạo cấp phép tổ chức thi và đánh giá năng lực tiếng Việt theo Khung năng lực tiếng Việt dùng cho người nước ngoài. Song song với việc công bố và triển khai đề án, Nhà trường cũng đang hoàn thiện bộ giáo trình Tiếng Việt dùng cho người nước ngoài ở tất cả các kỹ năng, đồng thời thực hiện đồng bộ các giải pháp về nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên, đổi mới phương pháp, đầu tư trang, thiết bị dạy học hiện đại nhằm giữ vững thương hiệu và uy tín của một cơ sở giáo dục có kinh nghiệm lâu năm trong đào tạo tiếng Việt cho học viên đến từ nước CHDCND Lào.
Kinh nghiệm và sự đồng bộ trong quản lý và dạy học lưu học sinh Lào tạo nên những thành công đã được khẳng định, ghi nhận. Nhà trường không ngừng nỗ lực phấn đấu để hướng tới trường CĐSP Nghệ An sẽ trở thành một trung tâm đào tạo tiếng Việt cho người nước ngoài có uy tín, xứng tầm với sự đầu tư và tin tưởng của Uỷ ban nhân dân Tỉnh Nghệ An.
ThS.Tạ Thị Thanh Hà
Trưởng khoa Trung học cơ sở, Trường CĐSP Nghệ An